Wat zijn neurotransmitters?

Neurotransmitters zijn boodschapperstoffen die signalen in cellen versterken, doorgeven en omzetten. Ze spelen een belangrijke rol bij het doorgeven van informatie in het zenuwstelsel. Hun taak is om chemische signalen ("boodschappen") van de ene zenuwcel naar de volgende cel over te brengen. De volgende cel kan een andere zenuwcel, een spiercel of een klier zijn.

Voorbeelden van neurotransmitters zijn serotonine, dopamine, acetylcholine, GABA, glutamaat, noradrenaline en endorfine.

In wezen verzorgen neurotransmitters de communicatie tussen cellen, waardoor ze signalen kunnen verzenden en ontvangen. Denk aan elektrische signalen die constant heen en weer worden gestuurd, soms wel meer dan honderdduizend per seconde. Deze signalen kunnen betrekking hebben op verschillende processen zoals denken, emotie, beweging, zien, horen, voelen, ruiken en proeven.

Net zoals bij elk systeem kunnen ook neurotransmitters uit balans raken. Wanneer dit gebeurt, kan dit verschillende belangrijke processen in je brein verstoren, wat weer invloed heeft op je emoties, gedrag en functioneren. Het is daarom van groot belang dat je neurotransmitters in balans zijn. Te veel of te weinig van deze overdrachtsstoffen kan symptomen van depressie, angst, stemmingswisselingen en zelfs de ziekte van Parkinson veroorzaken.

Inhoudsopgave:

1. Wat doet een neurotransmitter?

2. Welke 2 soorten neurotransmitters zijn er?

3. Wat zijn de belangrijkste neurotransmitters?

4. Exciterend, Inhiberend of Modulerend

5. Welke neurotransmitter beïnvloedt de eetlust?

6. Acetylcholine

7. Dopamine

8. Noradrenaline

9. Serotonine

10. Verschil tussen serotonine en dopamine

11. GABA

12. Glutamaat

13. Hoe krijg je neurotransmitters in balans?

 

Wat doet een neurotransmitter?

Een neurotransmitter is een soort chemische verbinding, meestal een kleine molecuul of een peptide, die door een neuron (zenuwcel) wordt gemaakt en gebruikt om signalen door te geven aan andere neuronen of cellen in het lichaam. Hij kan de doelcel stimuleren of afremmen en zo ons denken, bewegen, emoties, gevoelens en gedrag beïnvloeden.

Zo werkt het: Neuronen zijn net kleine elektrische draadjes in je lichaam. Ze zijn met elkaar verbonden in een netwerk en ze moeten met elkaar praten om informatie door te geven. Wanneer een neuron een bericht naar een ander neuron of naar een spier wil sturen, laat het neurotransmitters vrij.

Neuronen zijn de cellen in je lichaam die een sleutelrol spelen bij het ontvangen en doorgeven van informatie van je zintuigen. Ze zijn als het ware de boodschappers die je hersenen helpen begrijpen wat er in de wereld om je heen gebeurt.

Wanneer je zintuigen (je ogen, oren, huid, tong en neus) dingen zoals licht, geluid, aanraking of geur waarnemen, sturen ze signalen naar neuronen. Deze neuronen ontvangen deze signalen en geven ze door aan andere neuronen in je hersenen. Zo weten je hersenen wat je ziet, hoort, voelt en ervaart.

Eenvoudig gezegd dragen neurotransmitters dus berichten of signalen over van het ene neuron naar het andere. Dankzij deze communicatie kunnen je hersenen verschillende functies in je lichaam besturen en kun je denken, voelen, bewegen en alles doen wat je doet!

 

Welke 2 soorten neurotransmitters zijn er?

Neurotransmitters kunnen op basis van hun chemische structuur worden ingedeeld in twee soorten:

1. Neurotransmitters met kleine moleculen (bv. dopamine, serotonine), die een stimulerende of remmende werking kunnen hebben op het ontvangende neuron.

2. Neuropeptide neurotransmitters (bv. endorfine, oxytocine), die doorgaans een modulerende of remmende werking hebben op de neuronale activiteit.

 

Wat zijn de belangrijkste neurotransmitters?

Er zijn meer dan zes neurotransmitters in het zenuwstelsel, maar de zes belangrijkste neurotransmitters die vaak worden bestudeerd en besproken in de context van psychologie en neurowetenschappen zijn:

• Acetylcholine (ACh)
• Dopamine (DA)
• Gamma-aminoboterzuur (GABA)
• Glutamaat (Glu)
• Noradrenaline (NA)
• Serotonine (5-HT)

 

Exciterend, Inhiberend of Modulerend

Neurotransmitters kunnen worden ingedeeld op basis van hun effecten op de receptor, waarbij sommige stimulerende reacties uitlokken, andere remmende en weer andere de activiteit van de receptor moduleren.

Exciterende neurotransmitters zijn neurotransmitters die de activiteit van een andere zenuwcel stimuleren.

Voorbeelden van exciterende neurotransmitters zijn:

• Glutamaat (Glu) - de meest voorkomende stimulerende neurotransmitter in de hersenen, betrokken bij leren, geheugen en synaptische plasticiteit.
• Acetylcholine (ACh) - betrokken bij aandacht, leren en geheugen.
• Dopamine (DA) - betrokken bij beloning, motivatie en beweging.
• Noradrenaline (NA) - betrokken bij opwinding, aandacht en stressrespons.
• Histamine - betrokken bij waakzaamheid, aandacht en allergische reacties.

Inhiberende neurotransmitters zijn neurotransmitters die de activiteit van een andere zenuwcel remmen.

Voorbeelden van inhiberende neurotransmitters zijn:

• Gamma-aminoboterzuur (GABA) - de meest voorkomende remmende neurotransmitter in de hersenen, betrokken bij het verminderen van angst, het regelen van slaap en het controleren van beweging.
• Glycine - betrokken bij motorische controle en reflexen.
• Serotonine (5-HT) - betrokken bij stemming, eetlust en slaap.
• Dopamine (DA) - kan ook remmende effecten hebben, afhankelijk van het receptorsubtype en het betrokken hersengebied.
• Acetylcholine (ACh) - kan ook remmende effecten hebben, afhankelijk van het receptorsubtype en het betrokken hersengebied.

Modulerende neurotransmitters zijn neurotransmitters die niet rechtstreeks stimulering of remming van een neuron veroorzaken, maar in plaats daarvan de effecten van andere neurotransmitters moduleren of afstemmen.

Voorbeelden van modulerende neurotransmitters zijn:

• Acetylcholine (ACh) - moduleert aandacht, leren, geheugen en opwinding
• Dopamine (DA) - moduleert beloning, motivatie, beweging, aandacht en leren
• Serotonine (5-HT) - moduleert stemming, slaap, eetlust en pijnperceptie
• Noradrenaline (NA) - moduleert aandacht, opwinding, stemming en stressrespons
• Gamma-aminoboterzuur (GABA) - moduleert angst, slaap en beweging.
• Glutamaat (Glu) - moduleert leren, geheugen en synaptische plasticiteit.

 

Welke neurotransmitter beïnvloedt de eetlust?

Serotonine is een neurotransmitter die invloed uitoefent op je stemming, emoties, slaap en eetlust. Het staat ook bekend als het gelukshormoon, vergelijkbaar met dopamine, en functioneert als een remmende neurotransmitter.

Serotonine heeft invloed op je darmen, omdat een groot deel van deze neurotransmitter zich in het maagdarmkanaal bevindt. Het speelt een rol bij het reguleren van spijsverteringsprocessen, waaronder spiersamentrekkingen in de darmen.

Dopamine speelt een belangrijke rol bij belonings- en motivatieprocessen, en een verstoorde dopaminebalans kan soms leiden tot veranderingen in eetgedrag, waaronder een toename van de eetlust.

Aan de andere kant regelt serotonine je stemming, slaap en eetlust. Een goed serotonine-evenwicht zorgt vaak voor een gevoel van verzadiging en tevredenheid, wat kan helpen bij het onderdrukken van de eetlust.

Welke neurotransmitters veroorzaken emotie-eten?

Er zijn verschillende redenen voor emotie-eten, waaronder een onbalans in neurotransmitters, stress en tekorten aan voedingsstoffen.

Een onbalans in neurotransmitters, zoals een verlaagde hoeveelheid aan serotonine, leidt eerder tot emotie-eten. Kies voor feelgood-voedingsmiddelen die serotonine bevatten, zoals haver, bladgroenten en granen.

Een verlaagde hoeveelheid aan dopamine - de neurotransmitters in de hersenen die verbonden is met het beloningssysteem van het lichaam - kan ook leiden tot meer emotie-eten.

Voldoende slapen, sporten, naar muziek luisteren, mediteren en in de zon zitten kunnen allemaal je dopamine verhogen. Een gezonde, evenwichtige voeding en leefstijl kunnen de natuurlijke productie van dopamine in je lichaam aanzienlijk verhogen en je hersenen helpen optimaal te functioneren.

Een voedingspatroon met veel fruit en groenten kan je dopamine verhogen, in het bijzonder appels, bananen, sinaasappels, watermeloen, aardbeien, avocado's, bieten, tomaten, groene bladgroenten, fluweelboon (Mucuna pruriens), Limabonen en erwten.

Het is ook een goed idee om producten met veel tyrosine te eten, zoals kaas en eieren, rund- en varkensvlees, gevogelte, vis, schaal- en schelpdieren, plantaardig voedsel zoals tarwekiemen; havervlokken, amandelen, pecannoten, pompoenpitten, sesamzaad, limabonen, avocado en sojabonen.

Welke neurotransmitters zijn betrokken bij eetstoornissen?

Bij eetstoornissen zijn er twee primaire neurotransmitters betrokken: serotonine en dopamine.

Serotonine is de natuurlijke eetlustremmer. Deze krachtige chemische stof in de hersenen onderdrukt het hongergevoel en vermindert de eetlust.

Dopamine is een feel-good neurotransmitter in de hersenen. Deze neurotransmitter is betrokken bij 'cravings' of hunkering naar eten, besluitvorming en impulsiviteit; allemaal factoren die bijdragen aan de ontwikkeling en instandhouding van eetbuien.

Hoe werkt serotonine in de darmen?

Je darmen kunnen de afgifte van serotonine verhogen om de spijsvertering te versnellen en je lichaam te ontdoen van irriterende voedingsmiddelen of giftige producten. Serotonine speelt ook een rol bij het verminderen van je eetlust tijdens het eten.

Serotonine wordt gebruikt om voedsel door je spijsverteringsstelsel te verplaatsen en afvalstoffen af te voeren. Lage serotonine waardes kunnen leiden tot verstopping, terwijl hoge waardes losse, waterige ontlasting kunnen veroorzaken. Serotonine beïnvloedt ook de slijmafscheiding in je darmen en de eetlust, waardoor je lichaam herkent wanneer het vol zit.

Hoe herstel je de serotonine in je darmen?

Het eten van voedsel dat het essentiële aminozuur tryptofaan bevat, kan het lichaam helpen meer serotonine aan te maken. Voedingsmiddelen zoals zalm, eieren, spinazie en zaden helpen de serotonine op natuurlijke wijze te verhogen.

 

Acetylcholine

Acetylcholine is de belangrijkste neurotransmitter van het parasympathische zenuwstelsel, het deel van het autonome zenuwstelsel (een tak van het perifere zenuwstelsel) dat gladde spieren samentrekt, bloedvaten verwijdt, lichamelijke afscheidingen verhoogt en de hartslag vertraagt.

De neurotransmitter acetylcholine heeft een stimulerende rol die leidt tot de activering van spieren en dus aanstuurt op het aanspannen van de spieren voor actie. Het is daarentegen remmend in het hart, waar het de hartslag vertraagt.

Acetylcholine verhogen

Choline is een essentiële voedingsstof en een bouwsteen van acetylcholine. Voedingsmiddelen die van nature veel choline bevatten zijn onder meer hele eieren, vlees en vis, en volkoren graanproducten.

Studies bij proefdieren en mensen suggereren dat het consumeren van voedsel of choline supplementen de niveaus van acetylcholine in de hersenen kan verhogen. Choline supplementen zijn de beste manier om het acetylcholine niveau te verhogen, en de meeste choline supplementen raden aan om 600-1.200 mg per dag te nemen.

 

Dopamine

Dopamine is een neurotransmitter die in de hersenen wordt gemaakt. Het werkt als een chemische boodschapper tussen neuronen. Dopamine komt vrij wanneer je hersenen een beloning verwachten. Wanneer je een bepaalde activiteit gaat associëren met genot, kan alleen al de verwachting genoeg zijn om de dopaminespiegel te laten stijgen.

Het wordt beschouwd als een speciaal type neurotransmitter, omdat de effecten ervan zowel stimulerend als remmend zijn. Welk effect hangt af van het type receptor waaraan dopamine zich bindt.

Een tekort aan de stof dopamine in de hersenen veroorzaakt een groot deel van de problemen en symptomen van de ziekte van Parkinson. Dit tekort ontstaat door het afsterven van dopamine producerende zenuwcellen in een specifiek gebied van de hersenen: de zwarte kernen (substantia nigra).

Dopamine-afhankelijke hersengebieden die niet goed functioneren kunnen verschillende psychiatrische aandoeningen tot gevolg hebben. Depressie, angststoornissen, schizofrenie en ADHD zijn hier voorbeelden van.

Regelmatig drugsgebruik zorgt ervoor dat de hersenen minder dopamine produceren, opnemen of doorgeven, wat leidt tot een chemische onbalans in de hersenen. Wanneer de drugs niet actief zijn in de hersenen, kan het dopaminegehalte dalen, met als gevolg ongemakkelijke ontwenningsverschijnselen en sterke onbeheersbare verlangens naar een verslavend middel .

Lage dopamine waardes worden in verband gebracht met de ziekte van Parkinson, rusteloze benen en depressie. Een laag dopamine gehalte kan leiden tot vermoeidheid, humeurigheid, ongemotiveerdheid en vele andere symptomen. Voor veel van de medische aandoeningen die verband houden met een laag dopaminegehalte zijn behandelingen beschikbaar.

Symptomen van een dopamine tekort

Symptomen van dopaminetekort (dopaminegehalte is te laag) kunnen zijn: Gebrek aan motivatie, lusteloos gevoel, neerslachtigheid, vermoeidheid, depressieve gevoelens, een verminderd libido, moeite met slapen en een verminderde eetlust. Andere problemen die gepaard kunnen gaan met een dopaminetekort, zijn concentratie- en geheugenproblemen, trage reflexen en een verminderde motorische coördinatie.

Hoe kan ik de dopaminespiegel op natuurlijke wijze verhogen?

Als je vermoedt dat je dopaminespiegel te laag is, raadpleeg dan je arts. Het kan zijn dat je een aandoening hebt die verband houdt met een tekort aan dopamine, maar die wel behandeld kan worden. Als er geen aandoening kan worden vastgesteld, wil je misschien middelen proberen die het dopaminegehalte op natuurlijke wijze verhogen. Houd in gedachten dat verder onderzoek nodig is naar de effecten van voeding op neurotransmitters zoals dopamine.

1. Eet meer magnesium- en tyrosine-rijk voedsel. Dit zijn de bouwstenen van dopamine productie. Tyrosine is een aminozuur. Het wordt opgenomen in je lichaam en gaat dan naar je hersenen, waar het wordt omgezet in dopamine.

Voedingsmiddelen waarvan bekend is dat ze dopamine verhogen zijn kip, amandelen, appels, avocado's, bananen, bieten, chocolade, groene bladgroenten, groene thee, limabonen, havermout, sinaasappels, erwten, sesam- en pompoenpitten, tomaten, kurkuma, watermeloen en tarwekiemen.

2. Doe activiteiten waar je blij van wordt of die je ontspannen doen voelen. Aangenomen wordt dat dit het dopaminegehalte verhoogt. Enkele voorbeelden zijn lichaamsbeweging, meditatie, yoga, massage, spelen met een huisdier, wandelen in de natuur of een boek lezen.

 

Welke supplementen verhogen de dopaminespiegel?

Supplementen die de dopaminespiegel verhogen zijn onder andere:

• Tyrosine. Tyrosine is een natuurlijk aminozuur en een voorloper van dopamine. (Dopamine wordt gemaakt van tyrosine.)
• L-theanine. L-theanine is een andere voorloper van dopamine.
• Vitamine D, B5 en B6. Deze vitaminen zijn nodig om dopamine aan te maken.
• Omega-3 essentiële vetzuren.
• Magnesium.
• Mucuna pruriens.
• Probiotica.

 

Noradrenaline

Noradrenaline is zowel een neurotransmitter als een hormoon. Als neurotransmitter is het een chemische boodschapper die helpt bij het doorgeven van zenuwsignalen via zenuwuiteinden naar een andere zenuwcel, spiercel of kliercel. Als hormoon wordt het vrijgegeven door je bijnieren, twee kleine nootvormige organen die bovenop elke nier zitten.

Als neurotransmitter wordt noradrenaline gemaakt van dopamine. Noradrenaline wordt gemaakt door zenuwcellen in het hersenstamgebied van je hersenen en in een gebied bij je ruggenmerg.

Noradrenaline maakt deel uit van het sympathische zenuwstelsel, dat deel uitmaakt van het verdedigingsmechanisme van je lichaam op gevaar - de "vecht-of-vlucht" reactie.

Samen met adrenaline verhoogt noradrenaline de hartslag en het pompen van bloed door het hart. Het verhoogt ook de bloeddruk en helpt bij het afbreken van vet en het verhogen van de bloedsuikerspiegel om het lichaam meer energie te geven.

 

Serotonine

Serotonine behoort tot de remmende klasse van neurotransmitters, omdat het de hersenen niet stimuleert. In plaats daarvan compenseert het de overmatige stimulerende neurotransmitter effecten.

Serotonine is een neurotransmitter die een grote invloed heeft op de hersenen en het lichaam. Het is betrokken bij het reguleren van de stemming, eetlust, geheugen, slaap en lichaamstemperatuur. Serotonine helpt gevoelens van welzijn en geluk in stand te houden en een verstoord evenwicht kan bijdragen aan depressie en angst. Het speelt ook een rol bij het regelen van de eetlust en de spijsvertering, en beïnvloedt honger en verzadiging. Serotonine is belangrijk voor geheugenvorming en leren, maar reguleert ook de slaap-waakcyclus en bevordert een gezonde slaap.

Symptomen van een serotonine tekort

Je kunt een tekort aan serotonine hebben als je een sombere depressieve stemming hebt, weinig energie, negatieve gedachten, zich gespannen en prikkelbaar voelt, hunkert naar zoetigheid, en een verminderde belangstelling voor seks hebt. Andere serotonine-gerelateerde aandoeningen zijn: depressie, angst, paniekaanvallen, slapeloosheid, prikkelbare darmen, PMS, fibromyalgie, obesitas, eetstoornissen, spierpijn, chronische pijn, alcoholmisbruik, migraine.

 

Verschil tussen serotonine en dopamine

Dopamine regelt lichaamsbewegingen en coördinatie. Serotonine helpt de spijsverteringsfuncties te regelen, waaronder de darmfunctie en de eetlust. Dopamine veroorzaakt een hongergevoel, terwijl serotonine dat gevoel onderdrukt. Dopamine wordt meestal opgeslagen in je hersenen, terwijl serotonine vooral in je darmen zit.

Serotonine: Een remmende neurotransmitter. Reguleert de stemming. Geassocieerd met gevoelens van geluk, focus en kalmte.

Dopamine: Een stimulerende neurotransmitter. Reguleert motivatie. Geassocieerd met gevoelens van beloning, motivatie en productief zijn.

Hoewel ze vergelijkbare effecten hebben op de hersenen en het lichaam, werken ze op verschillende manieren. Een gebrek aan een van deze stoffen, of beide, wordt in verband gebracht met psychische aandoeningen, vooral die welke verband houden met stemmingsstoornissen en verslaving.

Onderzoekers geloven dat een disbalans van deze neurotransmitters een belangrijke factor is bij het ontstaan van depressie. Een verstoord dopamine-evenwicht kan depressiesymptomen veroorzaken, zoals apathie en gevoelens van hopeloosheid, terwijl een verstoord serotonine-evenwicht de verwerking van emoties kan beïnvloeden.

Het niet goed functioneren van het dopamine systeem houdt verband met bepaalde symptomen van depressie, zoals een gebrek aan motivatie. Serotonine is betrokken bij hoe je je emoties verwerkt, wat je algemene stemming kan beïnvloeden.

Hoe kan ik de serotonine spiegel op natuurlijke wijze verhogen?

Je kunt op natuurlijke wijze het serotonineniveau verhogen. De beste manieren om dit te doen zijn eiwitrijke voeding zoals gevogelte, vis, eieren, soja, zuivelproducten zoals melk en kaas, noten en zaden, in de zon gaan of vitamine D slikken, sporten, plant extracten zoals Rhodiola of Saffraan nemen en stress onder controle houden. Serotonine kan ook synthetisch worden verhoogd met antidepressiva.

Welk supplement verhoogt serotonine het meest?

Van sommige supplementen is in klinische studies vastgesteld dat ze de serotonine verhogen. Hiervan zijn 5-HTP, vitamine D, omega-3 vetzuren, Sint-Janskruid en bepaalde probiotica het sterkst bewezen. Veel andere supplementen kunnen ook serotonine verhogen, maar het bewijs voor hun gebruik is aanzienlijk zwakker.

 

GABA

Gamma-aminoboterzuur (GABA) is de meest voorkomende remmende neurotransmitter in je centrale zenuwstelsel. GABA vermindert het vermogen van een zenuwcel om chemische boodschappen naar andere zenuwcellen te ontvangen, te maken of te sturen. GABA staat bekend om zijn kalmerende werking. De rol van GABA is het remmen of verminderen van de activiteit van de neuronen of zenuwcellen.

Hoe kan ik GABA op natuurlijke wijze verhogen?

• GABA voedingsmiddelen rijk aan glutaminezuur (spinazie, broccoli, aardappelen, bananen, amandelen, walnoten.)
• Regelmatig bewegen om GABA op natuurlijke wijze te verhogen
• Begin met yoga
• Meditatie en mindfulness stimuleren GABA
• Vermijd drugs, alcohol en junkfood
• GABA-supplement voor angst of slaap
• Er zijn een handvol GABA supplementen om de remmende neurotransmitter te verhogen die veilig zijn om regelmatig in te nemen. Te denken valt aan groene thee, het aminozuur taurine, magnesium, B6 en zink supplementen.

 

Glutamaat

In je hersenen is glutamaat de meest voorkomende exciterende neurotransmitter. Een exciterende neurotransmitter prikkelt of stimuleert een zenuwcel, waardoor het waarschijnlijker wordt dat de chemische boodschap van zenuwcel naar zenuwcel blijft gaan en niet wordt tegengehouden. Glutamaat is essentieel voor een goede hersenfunctie.

Glutamaat is een zout dat van glutaminezuur afstamt. Glutaminezuur komt in ons lichaam voor als aminozuur, een bouwstof waaruit eiwitten worden gemaakt. Glutamaat heeft weer magnesium, vitamine B6, vitamine C en zink nodig voor de vorming van GABA.

 

Hoe krijg je neurotransmitters in balans?

De hersenen proberen voortdurend je neurochemische systemen in balans te houden. Te veel of te weinig van een neurotransmitter kan de manier waarop je denkt, je voelt en je gedraagt veranderen. Een disbalans in neurotransmitters kan leiden tot problemen met stemming, geheugen, verslavingen, energie en slaap.

Naar schatting heeft bijna 90% van ons onvoldoende neurotransmitters. Leefstijlfactoren spelen hierbij zeker een grote rol. Chronische stress, slechte voeding, milieu toxines, alcohol, nicotine, cafeïne, medicijnen en drugs zijn belangrijke boosdoeners.

Onderliggende gezondheidsaandoeningen zoals hormoon disbalans, chronische ontstekingen, schildklieraandoeningen en suikerziekte kunnen ook de balans in neurotransmitter verstoren.

Je kunt genetische aanleg hebben voor bepaalde neurotransmitter onevenwichtigheden.

En tenslotte zijn er bepaalde soorten geneesmiddelen die werken door het niveau van neurotransmitters te veranderen.

Zo zijn dopamine agonisten medicijnen die de werking van dopamine nabootsen, terwijl anticholinerge geneesmiddelen de werking van acetylcholine afremmen.

Dus als je een uitdrukking ziet als "neurotransmitter disbalans", besef dan dat dit een kortere samenvatting is die betekent dat één of meer van de volgende dingen gebeuren:

• Er wordt te weinig van de neurotransmitter gemaakt of de vorming ervan wordt geremd.
• Er zijn te weinig receptoren voor de neurotransmitter om zich aan te binden.
• De receptoren van de neurotransmitter werken niet goed.
• De neurotransmitter wordt te snel afgebroken.
• De neurotransmitter wordt niet goed gerecyclet.

Door de symptomen van abnormale activiteit van de meest invloedrijke neurotransmitters te herkennen, kun je passende maatregelen nemen om de chemische boodschapperstoffen in je hersenen weer in balans te brengen.

Gelukkig zijn er veel natuurlijke manieren om de neurotransmitters te herstellen met voeding, supplementen, lichaamsbeweging, meditatie en andere gezonde aanpassingen van de levensstijl.