Overgewicht is een serieus probleem in de westerse wereld. Daarom wordt er altijd veel aandacht besteed aan afvallen. We worden overspoeld met advertenties en nieuwsberichten over populaire diëten, flitsende producten en pillen waarvan men beweert dat ze helpen om af te vallen.
Omdat de strijd tegen overtollige kilo’s zo in het centrum van de aandacht staat, lijkt te dun zijn misschien geen probleem. Maar de realiteit is, dat als je ondergewicht hebt, je mogelijk een groter risico loopt op bepaalde gezondheidsproblemen. Wat kun je er zelf aan doen? Wil je aankomen maar lukt het niet? Kun je veel eten maar niet aankomen? Lees dan verder.
Hoe weet ik of ik ondergewicht heb?
Je kunt bepalen of je ondergewicht hebt door je BMI (Body Mass Index) te berekenen. BMI is een eenvoudige berekening waarbij gebruik wordt gemaakt van de lengte en het gewicht van een persoon. De formule is BMI = kg/m2 waarbij kg het gewicht van een persoon in kilogram is en m2 hun lengte in vierkante meters is. Een BMI van 25,0 of meer is overgewicht, terwijl het gezonde bereik 18,5 tot 24,9 is. Als je BMI lager is dan 18,5, heb je ondergewicht.
Je kunt je BMI berekenen aan de hand van de volgende formule:
Lichaamsgewicht in kg / lengte in vierkante meters
Voorbeeld: gewicht 55 kg, lengte 1,75 m
BMI = 50 / 1,75² = 50/3,0625 = 16,33
Echter, bedenk wel dat de BMI-berekening alleen naar gewicht en lengte kijkt. Het houdt geen rekening met spiermassa.
Sommige mensen zijn van nature heel mager, maar wel gezond. Ondergewicht volgens de BMI-berekening betekent niet noodzakelijkerwijs dat je een gezondheidsprobleem hebt.
Hoeveel mensen hebben ondergewicht?
Volgens de CBS gezondheidsenquête 2019 heeft 2,5% van de Nederlandse bevolking van 4 jaar en ouder ondergewicht. Het CBS (Centraal Bureau voor Statistiek) hanteert voor alle volwassen de BMI grens van 18,5 kg/ m2.
Wat zijn de symptomen van ondergewicht?
Sommige mensen met ondergewicht merken dat ze vaker ziek worden, of ze voelen zich erg moe. Dat kan zijn omdat ze niet alle voedingsstoffen die ze nodig hebben uit hun voeding halen. Je kan ook merken dat je haar dunner wordt of uitvalt, je huid erg droog wordt of dat je last hebt van tandbederf.
Kinderen met ondergewicht groeien mogelijk niet zoals verwacht voor hun leeftijd.
Ondergewicht kan leiden tot gezondheidsproblemen, waaronder:
- Verminderde weerstand
- Breekbare botten
- Moeheid en vermoeidheid
- Verminderde vruchtbaarheid door hormonale onevenwichtigheden
- Onregelmatige menstruatie bij vrouwen
- Bloedarmoede
Ondergewicht kan vooral gevaarlijk zijn voor ouderen, omdat ze een grotere kans hebben op botbreuken of om ziek te worden.
Wat zijn de oorzaken van ondergewicht?
Er kunnen verschillende oorzaken zijn waarom iemand ondergewicht heeft. Soms kunnen meerdere onderliggende oorzaken met elkaar samenhangen. Oorzaken van ondergewicht zijn onder meer:
- Ondergewicht kan een onderliggende medische oorzaak hebben, zoals een overactieve schildklier.
- Een snelle stofwisseling. Als je een snelle stofwisseling hebt, kan het zijn dat je niet veel aankomt, zelfs niet als je calorierijke producten eten.
- Slanke genen. Sommige mensen hebben van nature een lage BMI vanwege fysieke kenmerken die in hun familie voorkomen.
- Een onderliggende ziekte die invloed heeft op de opname van voedingsstoffen, zoals bv een infectie, of de ziekte van Crohn.
- Maagproblemen, zoals misselijkheid, overgeven of diarree.
- Mentale gezondheidsproblemen bv angst en stress, of eetstoornissen zoals anorexia nervosa en boulimia.
Wat zijn de risico's van ondergewicht?
Als je ondergewicht hebt, loop je mogelijk een groter risico op bepaalde gezondheidsproblemen waaronder:
- Ondervoeding (een tekort aan energie en andere voedingsstoffen)
- Botontkalking door te weinig vitamine D en calcium
- Verminderde spierkracht
- Een verlaagde weerstand
- Onderkoeling
- Verminderde vruchtbaarheid, omdat de menstruaties onregelmatig verlopen of helemaal uitblijven.
Wat te doen als je niet kunt aankomen?
Je kan een voedingsschema voor gewichtstoename volgen als je wil aankomen maar het niet lukt. Echter, dit is geen vrijbrief om los te gaan met junkfood. Gezond aankomen vraagt, net als afvallen, om een gebalanceerd eetpatroon.
Als je voedingspatroon de oorzaak is van je ondergewicht, kan een gezond, uitgebalanceerd voedingspatroon met de juiste hoeveelheid calorieën voor je leeftijd, lengte en fysieke activiteit helpen om op een gezond gewicht te komen.
Probeer om geleidelijk aan te komen tot je een gezond gewicht bereikt.
Probeer calorierijke producten met veel verzadigd vet en suikers – zoals chocolade, cake en suikerhoudende dranken te vermijden.
Deze producten zijn slecht voor je. Ze verhogen het cholesterolgehalte in ons bloed. Door te veel junkfood en caloriebommen als gebak, roomijs, chips, pizza en chocoladerepen, krijg je een slechtere gezondheid, en loop je een groter risico op hart- en vaatziekten.
Kies in plaats daarvan voor normale maaltijden en tussendoortjes, die gezond, voedzaam en calorierijk zijn.
